Kan u zelf niet gaan stemmen en hebt u een geldige reden?
Ontdek wanneer u aan een andere kiezer mag vragen om in uw naam te stemmen.
Normaal gezien moet u zelf stemmen. Kan u toch niet stemmen op de verkiezingsdag maar hebt u een geldige reden? Vraag dan aan een andere kiezer om in uw naam te stemmen. Dit moet iemand zijn die u vertrouwt. Dit heet stemmen met een volmacht. Wanneer u niet naar het stembureau kan gaan, bent u 'volmachtgever'. De kiezer die in uw naam stemt is 'volmachtkrijger'.
Als volmachtgever kiest u zelf uw vertrouwenspersoon, uw volmachtkrijger. Die moet ook een kiezer zijn. U kan iemand van uw familie of een vriend kiezen. Deze persoon hoeft niet in dezelfde gemeente als u te wonen.
Opgelet! Kiezers mogen maar 1 keer stemmen bij volmacht en dus maar 1 keer per verkiezing volmachtkrijger zijn.
U kan maar in bepaalde gevallen een volmacht geven.
Stap 1 – Controleer de volmachtvoorwaarden
Kan u zelf niet gaan stemmen op de dag van de stemming? Vraag dan aan een andere kiezer om in uw naam te stemmen. Dat kan u enkel doen als u aan een van de onderstaande voorwaarden voldoet.
Waarom stemt u niet?
Wat moet u precies doen?
U bent ziek, u hebt een beperking of u kan niet naar het stembureau gaan of er naartoe worden gebracht.
⚠️Laat uw dokter het formulier P1 invullen vóór de verkiezingsdag. Hij of zij bevestigt deze onbekwaamheid op dit formulier.
Let op: dokters die kandidaat zijn voor de verkiezingen mogen deze onmogelijkheid niet bevestigen.
U werkt of u hebt dienst in België of in het buitenland. Bovendien vergezellen familieleden of mensen in uw gezelschap (die op hetzelfde adres wonen als u) u.
In dit geval kan elke persoon een volmacht geven aan telkens een andere kiezer om namens jullie te stemmen.
⚠️Laat uw werkgever het formulier P1 invullen vóór de verkiezingsdag. Hij of zij bevestigt het feit dat u in België of in het buitenland werkt op dit formulier.
U bent een zelfstandige.
⚠️Laat uw gemeente het formulier P1 invullen vóór de verkiezingsdag.
Uw gemeente bevestigt uw onmogelijkheid om naar het stembureau te gaan op dit formulier. Geef de gemeente gewoon uw ondernemingsnummer. Geef haar ook een verklaring op erewoord via het formulier P2. De gemeente zal uw afwezigheid dan ook op het formulier P1 bevestigen.
Werkt u als schipper, marktkramer of foorkramer? Dan kunnen ook gezinsleden die bij u wonen een volmacht geven.
U hebt uw vrijheid verloren door een beslissing van het gerecht.
⚠️Laat de directie van de inrichting waar u verblijft het formulier P1 invullen vóór de verkiezingsdag. Zij bevestigt uw situatie op dit formulier.
U neemt deel aan een activiteit die te maken heeft met uw geloof of overtuigingen.
⚠️Laat de organisator van de activiteit waaraan u deelneemt het formulier P1 invullen vóór de verkiezingsdag. Hij of zij bevestigt de onmogelijkheid op dit formulier.
U bent student en u kan niet gaan stemmen door uw studies.
⚠️Laat de directie van de instelling waar u studeert het formulier P1 invullen vóór de verkiezingsdag. Zij bevestigt deze onmogelijkheid op dit formulier.
U bent tijdelijk in het buitenland voor andere redenen dan de redenen die hierboven vermeld zijn.
⚠️Laat uw gemeente het formulier P1 invullen vóór de verkiezingsdag.
Uw gemeente bevestigt de onmogelijkheid om te gaan stemmen op dit formulier. Daarvoor hoeft u enkel bewijs van uw verblijf in het buitenland te tonen. Denk bijvoorbeeld aan een vliegticket, een hotelreservatie ...
Hebt u geen bewijs? Bewijs uw afwezigheid dan aan uw gemeente door haar een verklaring op erewoord te tonen via het formulier P2. De gemeente zal uw afwezigheid dan ook op het formulier P1 bevestigen.
Stap 2 – Geef een volmacht
Wil u een volmacht geven? Via het volmachtformulier P1 geeft u uw volmachtkrijger toelating om in uw naam te stemmen. Vul het formulier in en onderteken het. Laat uw volmachtkrijger het ook ondertekenen. Uw volmachtkrijger is de persoon die in uw plaats gaat stemmen. Ga naar uw dokter, werkgever, organisatie of gemeente, afhankelijk van uw situatie, om te laten bevestigen waarom u niet kan stemmen. Die persoon ondertekent het formulier. Hij zet ook een stempel van de overheid, instelling of onderneming waarvoor hij werkt op het formulier. Er is geen apart attest meer. Dit formulier kan u ook afhalen bij uw gemeente.
⚠️Geef het ingevulde, ondertekende en geattesteerde formulier aan uw volmachtkrijger. Dat is de persoon die in uw plaats gaat stemmen.
Wil u een volmacht geven aan een andere kiezer?
Open het volmachtformulier P1Hebt u liever een Worddocument?
Open het volmachtformulier P1 (Worddocument)
Moet u een verklaring op erewoord geven?
Open het formulier P2 — Verklaring op erewoord om bij volmacht te kunnen stemmen (pdf-document)
Open het formulier P2 — Verklaring op erewoord om bij volmacht te kunnen stemmen (Worddocument)
Stap 3 – De dag van de stemming
Bent u volmachtgever? Dan hoeft u op de dag van de stemming niets te doen. U hebt namelijk een volmacht gegeven. Uw vertrouwenspersoon (volmachtkrijger) stemt in uw naam.
Volmachtkrijger in dezelfde gemeente
Stemt uw volmachtkrijger ook in uw gemeente? Dan kan de volmachtkrijger zowel voor zichzelf als voor de volmachtgever stemmen in zijn eigen stembureau of in het stembureau van de volmachtgever. Nadat hij zijn eigen stembiljet in de stembus heeft gestopt, stemt hij voor de volmachtgever.
In het stembureau toont de volmachtkrijger
- zijn eigen oproepingsbrief - zo toont hij aan dat hij zelf kiezer is;
en
- zijn eigen identiteitskaart;
en
- het ingevulde en ondertekende volmachtformulier P1.
Zo mag hij in het stembureau stemmen in naam van de volmachtgever.
Nadat de volmachtkrijger heeft gestemd, zal de voorzitter van het stembureau op de oproepingsbrief van de volmachtkrijger “gestemd bij volmacht” stempelen. Zo kan de volmachtkrijger niet 2 keer met een volmacht stemmen.
Volmachtkrijger uit een andere gemeente
Bent u volmachtkrijger? Dan moet u eerst voor uzelf stemmen in uw eigen stembureau. Daarna stemt u in naam van uw volmachtgever in het stembureau van de volmachtgever. Kortom, als u in een ander stembureau moet stemmen dan de volmachtgever, dan moet u naar 2 verschillende stembureaus gaan op de verkiezingsdag.
Volmachtkrijger uit een ander Gewest
Woont uw volmachtkrijger in het Vlaams of het Waals Gewest? Dan stemt hij eerst voor zichzelf in zijn eigen Gewest. Nadien stemt hij voor de volmachtgever in het Brussels Gewest.
Vlaamse volmachtkrijger stemt voor Brusselse volmachtgever: wat nu?
Een Vlaamse lokale kiezer kan bij volmacht stemmen voor een Brusselse gemeenteraadskiezer.
Wat moet een Vlaamse volmachtkrijger meenemen wanneer hij in naam van een Brusselse volmachtgever gaat stemmen?
Deze volmachtkrijger moet zijn of haar uitnodigingsbrief van de lokale en provinciale verkiezingen in Vlaanderen meenemen.
⚠️ Opgelet: een Vlaamse volmachtkrijger moet niet kunnen aantonen dat hij of zij op 13 oktober daadwerkelijk heeft gestemd in Vlaanderen. Dat komt omdat de Vlaamse burgers geen stemplicht meer hebben, maar een stemrecht.
Kortom, een volmachtkrijger uit Vlaanderen neemt de volgende zaken mee:
- zijn eigen identiteitskaart;
- zijn uitnodigingsbrief voor de lokale en provinciale verkiezingen;
- het ingevulde en ondertekende volmachtformulier P1;
- best de oproepingsbrief van zijn Brusselse volmachtgever, maar dit is niet verplicht.
FAQ
Aan wie kan ik volmacht geven?
U kan een volmacht geven aan eender welke gemeenteraadskiezer. Het hoeft geen familie te zijn. De kiezer aan wie u een volmacht geeft hoeft zelfs niet in dezelfde gemeente te wonen. Wel kan één persoon niet meer dan één volmacht krijgen. Bovendien moet de volmachtkrijger stemmen in het stembureau waar u normaal moet gaan stemmen.
Ik werk elke zondag en heb geen enkele vertrouwenspersoon die zou kunnen gaan stemmen voor mij. Kan ik dan vrijgesteld worden? Moet ik bepaalde stappen ondernemen en een bepaalde instelling informeren?
In principe moet u gaan stemmen. Als u in een andere gemeente werkt dan waar u moet stemmen, moet de gemeente waar u moet stemmen de reiskosten betalen. Er bestaat geen vrijstelling. Hebt u niet persoonlijk gestemd en hebt u geen volmacht gegeven? Schrijf dan zo snel mogelijk naar de vrederechter van uw kanton en leg uit waarom u niet kon gaan stemmen. Voeg ook zeker alle nuttige documenten toe. De vrederechter mag vrij beslissen wat een gewettigde onthouding is en wat niet.
Ga naar de site van de hoven en rechtbanken voor de contactgegevens van het vredegerecht in uw kanton.
Kan ik van mijn zoon, die voor mij bij volmacht gaat stemmen, eisen dat hij me een attest voorlegt dat aantoont dat hij gestemd heeft zoals ik het hem heb gevraagd?
Neen, wanneer u hem een volmacht hebt gegeven, kan hij vrij zijn stem uitbrengen en is zijn stem geheim.
Ik ben niet gaan stemmen omdat ik op de dag van de verkiezingen in het buitenland zat, en ik heb ook niemand volmacht gegeven. Wat moet ik nu doen?
Hebt u niet persoonlijk gestemd en hebt u geen volmacht gegeven? Schrijf dan zo snel mogelijk naar de vrederechter van uw kanton en leg uit waarom u niet kon gaan stemmen. Voeg de nuttige documenten die u hebt aan deze brief toe. Ga naar de site van de hoven en rechtbanken voor de contactgegevens van het vredegerecht in uw kanton.
Ik ben zwaar ziek en kan me niet verplaatsen. Ik zou mijn broer een volmacht willen geven om voor mij te gaan stemmen, maar hij woont niet in dezelfde gemeente. Is dit mogelijk?
Ja, dit is mogelijk. Als u door ziekte of handicap niet naar het stembureau kan gaan, kan u een andere kiezer een volmacht geven om in uw naam te stemmen. Uw dokter bevestigt deze onmogelijkheid om naar het stembureau te gaan. Uw vertrouwenspersoon hoeft enkel een kiezer te zijn om bij volmacht te stemmen. Die persoon hoeft niet in dezelfde gemeente als u te wonen.
Ik kan niet gaan stemmen en ik ken geen vertrouwenspersoon die voor mij kan stemmen. Kan ik vrijgesteld worden? Moet ik bepaalde stappen ondernemen en een bepaalde instelling informeren?
Schrijf zo snel mogelijk naar het vredegerecht uit uw kanton en leg uit waarom u op 13 oktober niet kan komen stemmen. Leg zeker alle nuttige documenten voor. De vrederechter zal dan beslissen of uw redenen geldig zijn.
Surf naar de site van de hoven en rechtbanken voor de contactgegevens van het vredegerecht in uw kanton.