Bent u gekozen om te helpen in een kiesbureau?

Ontdek wat u moet doen op de dag van de stemming.

De gemeenten stellen bureaus op om de verkiezingen te organiseren. Dat zijn kiesbureaus. Die bestaan uit hoofdbureaus en stembureaus. In het Brussels Gewest zijn er geen telbureaus. Dat komt omdat er elektronisch wordt gestemd.

Taken

 

Elke gemeente heeft een hoofdbureau voor de gemeenteraadsverkiezingen. Het hoofdbureau heeft 3 taken:

  • de verkiezingen voorbereiden;
  • de verkiezingen afsluiten;
  • de resultaten bekendmaken.

 

Het stembureau is het bureau waar u stemt. Op de verkiezingsdag hebben de medewerkers van de stembureaus een belangrijke rol. Zij zorgen ervoor dat de verkiezingen vlot verlopen. Bovendien maken ze de verkiezingen democratisch. Het stembureau heeft meerdere taken:

  • de identiteit van elke kiezer controleren; 
  • nagaan of iemand die zich aanmeldt wel degelijk op de kiezerslijst staat; 
  • erop toezien dat niemand 2 keer stemt. 

Wanneer de stembureaus sluiten, helpen de medewerkers van het stembureau de voorzitter van het stembureau om de processen-verbaal op te stellen.

 

Samenstelling bureaus

 

Hoofdbureaus

 

Een hoofdbureau bestaat uit:

  • een voorzitter;
  • eventueel een plaatsvervangend voorzitter;
  • 4 bijzitters;
  • 4 plaatsvervangende bijzitters;
  • een secretaris.

 

Stembureaus

 

Een stembureau bestaat uit:

  • een voorzitter;
  • 4 bijzitters;
  • 4 plaatsvervangende bijzitters;
  • een secretaris.

 

Hoe worden bijzitters gekozen?

De voorzitter van het hoofdbureau kiest de bijzitters voor een stembureau. De voorzitter kiest ook de plaatsvervangende bijzitters. Hij kiest die bijzitters uit de onderstaande categorieën en op basis van de lijst die de gemeente vooraf voor elke stemafdeling heeft opgesteld:

  • de magistraten van de Rechterlijke Orde;

 

  • de hoofdgriffiers, de griffiers-diensthoofden en de griffiers van de hoven, rechtbanken en vredegerechten, alsook de hoofdsecretarissen, de secretarissen-diensthoofden en de parketsecretarissen;

 

  • de gerechtelijke stagiairs;

 

  • de advocaten en de advocaten-stagiairs volgens hun inschrijving op het tableau of de lijst van stagiairs;

 

  • de notarissen;

 

  • de gerechtsdeurwaarders;

 

  • gereglementeerde beroepen: makelaar, architect, accountant, landmeter-expert, apotheker en bedrijfsrevisor;

 

  • de bekleders van een ambt die onder de Staat, de Gemeenschappen en de Gewesten ressorteren en de bekleders van een gelijkwaardige graad die ressorteren onder provincies, gemeenten, openbare centra voor maatschappelijk welzijn, onder enige instelling van openbaar nut al dan niet bedoeld in de wet van 16 maart 1954 betreffende de controle op sommige instellingen van openbaar nut of onder de autonome overheidsbedrijven bedoeld in de wet van 21 maart 1991 betreffende de hervorming van sommige economische overheidsbedrijven;

 

  • het onderwijzend personeel;

 

  • de vrijwilligers;

 

  • de kiezers van de gemeente.

 

Bent u kandidaat voor de verkiezingen? Dan mag u geen lid zijn van een kiesbureau. Politieke partijen mogen wel getuigen aanduiden die het verkiezingswerk observeren.

 

Compensatie

 

Presentiegelden

 

Hoofdbureaus

 

Bent u lid van een hoofdbureau? Dan krijgt u presentiegeld. Die beloning krijgt u omdat u moet helpen in een hoofdbureau. Hoeveel u maximaal krijgt, hangt af van uw taak:

  • 150 euro als voorzitter;
  • 120 euros als secretaris;
  • 115 euros als bijzitter.

 

De gemeenteraad kan ook extra presentiegeld geven aan de leden van de hoofdbureaus. Dat doet ze voor elke vergadering die plaatsvindt vóór de dag van de stemming. De gemeente mag maximaal 8 voorbereidende vergaderingen vergoeden.

U krijgt voor elke vergadering maximaal: 

  • 80 euro als voorzitter;
  • 70 euro als secretaris;
  • 65 euro als bijzitter.

 

Stembureaus

 

Bent u lid van een stembureau? Dan krijgt u presentiegeld. Die beloning krijgt u omdat u moet helpen in een stembureau. Hoeveel u maximaal krijgt, hangt af van uw taak:

  • 90 euro als voorzitter;
  • 85 euro als secretaris;
  • 85 euro als bijzitter.

 

Bent u voorzitter, plaatsvervangend voorzitter of secretaris van een stembureau? Dan moet u een opleiding volgen. Hiervoor krijgt u ook presentiegeld. Voor elke opleidingssessie krijgt u 12,50 euro.

 

De verplichting

 

Bent u aangeduid als voorzitter of bijzitter? Dan moet u uw taak aanvaarden. Bent u bijzitter en kan u die niet aanvaarden omdat u een geldige uitleg hebt? Informeer dan de voorzitter van het hoofdbureau. Doe dat binnen de 48 uur nadat u aangeduid bent als bijzitter. Bent u voorzitter van een stembureau? Informeer dan de voorzitter van het hoofdbureau. Doe dat binnen de 3 dagen nadat u aangeduid bent als voorzitter. De voorzitter beslist of uw uitleg geldig is of niet. 

Bent u gekozen om te helpen op de dag van de verkiezing? Maar hebt u niet geholpen? En hebt u geen geldige uitleg? Dan riskeert u straffen. Bent u voorzitter, bijzitter of plaatsvervangend bijzitter? Dan riskeert u een boete van 250 tot 1000 euro als:

  • u te laat hebt uitgelegd waarom u afwezig bent;

of

  • u uw taak hebt aanvaard, maar u hebt uiteindelijk niet geholpen en u hebt geen uitleg gegeven.

 

"Met een geldboete van 250 tot 1.000 euro wordt gestraft de voorzitter, de bijzitter of de plaatsvervangende bijzitter die binnen de bepaalde tijd de reden van zijn verhindering niet opgeeft, of die, na het ambt te hebben aanvaard, zonder wettige reden nalaat het te vervullen." (art. 24, tweede lid, het NBGKWB). 

 

Opleiding

 

Eerst leidt het Gewest de gemeentemedewerkers voor de verkiezingen op. Zo kunnen die medewerkers daarna zelf de voorzitters, plaatsvervangende voorzitters en secretarissen van de stembureaus opleiden. Leden van stembureaus moeten 2 opleidingssessies volgen. De gemeentediensten organiseren die sessies. De leden van de stembureaus krijgen daarvoor presentiegeld.

FAQ

Wat zijn de voorzitter en de bijzitters?

De voorzitter en bijzitters ontvangen de kiezers in het stembureau. De voorzitter is de baas van het stembureau. Bijzitters zijn de assistenten. De voorzitter en de bijzitters hebben uw identiteitskaart en uw oproepingsbrief nodig. Zij kunnen u ook helpen stemmen.

Ik ben bijzitter. Hoeveel presentiegeld krijg ik dan?

De Brusselse regering bepaalt hoeveel de gemeenten maximaal mogen geven. Hoeveel presentiegeld u precies krijgt, hangt af van uw gemeente. Wil u weten hoeveel u precies krijgt? Vraag het na bij uw gemeente.

Ik ben gekozen als bijzitter in een stembureau maar door mijn gezondheid kan ik al een tijdje niet werken. Wat nu?

Stuur de brief zo snel mogelijk terug naar de voorzitter van het hoofdbureau. Doe dat sowieso binnen 48 uur. Leg hem uit waarom u niet kan helpen als bijzitter. Voeg een doktersbriefje toe als u er een hebt. 

Ik kreeg vandaag een aangetekende brief. Daarin staat om als bijzitter te helpen bij de gemeenteraadsverkiezingen. Ik leef alleen en heb een kind van 2 jaar waar ik moet voor zorgen. Is dit een wettelijke reden om niet te moeten helpen?

Er staat nergens in de wetgeving wat er al dan niet aanvaard wordt als een geldige reden om niet te gaan bijzitten. Stuur wel zo snel mogelijk een brief naar de voorzitter van het hoofdbureau. Leg daarin uw probleem uit. Hij beslist dan of uw uitleg geldig is.

Is helpen als bijzitter vervelend?

Helpen als bijzitter hoeft u niet als vervelend te bekijken. Integendeel. Eigenlijk krijgt u de kans om deel te nemen aan het leven van uw gemeente. Verkiezingen zijn pas democratisch als kiezers mogen stemmen op wie ze willen.

Het is ook belangrijk dat kiezers er zeker van zijn dat de verkiezingen goed verlopen. Ze moeten erover waken dat er geen onregelmatigheden gebeuren.

Bijzitters in de stembureaus zorgen dus voor een democratische stemming.

Kan ik mijn taak als bijzitter weigeren?

Nee. Als bijzitter helpen is een wettelijke plicht. Weigert u? Dan riskeert u een boete tot maximaal 1 000 euro.

Hebt u uw brief ontvangen? Dan hebt u 48 uur om de voorzitter uit te leggen waarom u geen bijzitter kan zijn.

Kan ik vrijwillig bijzitter zijn?

Burgers als bijzitters zorgen ervoor dat de gemeenteraadsverkiezingen democratisch verlopen. Volgens de Brusselse verkiezingswetgeving (het Nieuw Brussels Gemeentelijk Kieswetboek) mogen kiezers zich vrijwillig aanmelden als bijzitter.

Wil u zich vrijwillig aanbieden om bijzitter te zijn bij de gemeenteraadsverkiezingen van uw gemeente? Informeer dan uw gemeente.

Retour en haut de page